NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG BÁO CHÁY ĐỊA CHỈ VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐẦU BÁO CHÁY ĐỊA CHỈ

Theo TCVN 5738:2021, hệ thống báo cháy địa chỉ (Addressable fire alarm system) là thiết bị báo đám cháy có chức năng thông báo của từng đầu báo cháy. Tức nó xác định được chính xác vị trí xảy ra sự cố và thông báo sự cố đó. Hãy cùng bài viết sau tìm hiểu chi tiết hơn về sản phẩm vượt trội này.

1. Nguyên lý hoạt động của hệ thống báo cháy địa chỉ

Sự đột phá của hệ thống báo cháy địa chỉ so với các thiết bị thông thường là khả năng xác định được vị trí chính xác của sự cố cháy. Khi có sự cố xảy ra, trung tâm sẽ tự động báo cáo vị trí cháy đến máy chủ trung tâm, giúp công tác cứu hỏa được triển khai nhanh chóng và chính xác.

Thông báo đám cháy dạng vị trí được lắp trên 1 đường tín hiệu (đường loop) và được cấp 1 địa chỉ. Số lượng tối đa trên 1 loop tùy thuộc vào loại tủ và hãng.

Số thiết bị lắp trên 1 loop của một số hãng thông dụng:

Số lượng vị trí tối đa trên loop thường được liệt kê trong Datasheet sản phẩm của NSX, tuy nhiên đây chỉ là con số lý thuyết. Trên thực tế khi thiết kế, cần kiểm tra yếu tố “dòng tiêu thụ” vì cơ bản được gắn trên loop theo kiểu đấu nối song song, nên dòng tiêu thụ tổng của loop sẽ bằng tổng mức tiêu thụ của tất cả các loop.

⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝ 
➦ Hệ thống báo cháy tự động quan trọng như thế nào đối với công trình, toàn nhà?
⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝

Ví dụ: Theo cấu hình tủ của hãng DETNOV: Số vị trí cho phép của loop là 250, dòng tiêu thụ định mức cho phép của loop là 400mA, loop đang được bố trí 150 đầu báo (dòng tiêu thụ của đầu báo tầm 0.2mA) và 50 đèn còi (dòng tiêu thụ của đèn còi là 13mA/ 1 đèn). Xét về số ta có tổng cộng 200 vị trí, chưa đạt đến số tối đa nên vẫn đáp ứng. Tuy nhiên xét về dòng tiêu thụ, ta tính như sau:

► I(loop)= (150 x 0.2) + (50 x 13)= 30+650= 680 mA (lớn hơn rất nhiều so với dòng tiêu thụ cho phép của loop là 400mA) => Không đáp ứng được yêu cầu.

• Các thiết bị thường được lắp đặt trong sản phẩm thông báo đám cháy

Ở trạng thái bình thường, trung tâm điều khiển luôn phát tín hiệu giám sát, đồng thời các thiết bị đầu vào cũng truyền thông tin thu thập được từ môi trường truyền về tủ.

Khi sự cố xảy ra tác động đến các đầu báo, đủ ngưỡng hoạt động sẽ thông báo sự cháy về tủ trung tâm. Lúc này tại tủ sẽ diễn ra hoạt động phân tích, xử lý và truyền tín hiệu theo lập trình trước đó đến các đầu ra (chuông, đèn, còi…), đồng thời điều khiển các ngoại vi nhằm phục vụ cho công tác sơ tán của con người.

• Ví dụ về nguyên lý hoạt động của Detnov ứng dụng cho khách sạn, tòa nhà văn phòng….

Ngoài 2 trạng thái thường trực và báo động trên, đầu báo địa chỉ còn có trạng thái báo lỗi. Bao gồm: báo lỗi các thiết bị, lỗi đường tín hiệu, … Mọi thông tin đều hiển thị trên màn hình của tủ, hoặc có thông báo bằng còi và LED trên tủ.

Ngoài ra, có các hãng tủ cài đặt thêm chức năng giám sát hoạt động của các thiết bị khác. Khi được giám sát chuyển từ trạng thái bình thường sang trạng thái kích hoạt/hoạt động thì thông tin sẽ hiển thị trên màn hình tủ, thông báo bằng còi hoặc LED trên tủ. Thông báo kết thúc khi thiết bị đó trở lại trạng thái bình thường.

⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝
➦ Thiết bị cảnh báo cháy sớm bao gồm những gì?
⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝ 

2. Các đặc điểm của hệ thống báo cháy địa chỉ

Hệ thống báo cháy địa chỉ thuộc tủ trung tâm báo cháy (Addressable Fire Alarm Control Panel), đây là bộ điều khiển trung tâm. Nó giao tiếp với tất cả các thành phần khác trong hệ thống, nhận và xử lý các tín hiệu từ cảm biến. Và cũng có nhiệm vụ báo động thông qua đèn báo và còi báo khi phát hiện có sự cố cháy xảy ra.

• Tủ hiển thị phụ

Tùy theo hệ thống mà tủ báo cháy địa chỉ có màn hình cảm ứng màu với giao diện đồ họa hoặc không. Tủ hiển thị phụ có chức năng hiển thị từ xa các trạng thái của tủ chính nhưng không có chức năng điều khiển hệ thống. Thiết bị này có thể là dạng tủ (thường gọi là tủ lặp), màn hình cảm ứng, máy vi tính hoặc tivi. Tủ hiển thị phụ có khả năng kiểm tra tín hiệu, đứt dây và lỗi, hiển thị loại sự kiện, tên vị trí, ngày và giờ.

• Khả năng nối mạng

Ta có thể sử dụng 1 tủ để quản lý 1 tòa nhà có quy mô nhỏ, nhưng cũng có thể sử dụng nhiều tủ kết nối với nhau trong 1 mạng để quản lý một công trình có quy mô lớn. Tùy theo mỗi hãng mà số tủ kết nối với nhau sẽ khác nhau. Dưới đây là khả năng nối mạng của một số hệ thống báo cháy địa chỉ thông dụng: (đơn vị: BUS).

– RS-485: Cổng kết nối RS-485 thường được sử dụng để nối mạng giữa các tủ trung tâm và các thiết bị khác như đầu báo, đèn báo, còi báo. Giao tiếp RS-485 cho phép truyền tín hiệu dễ dàng và tin cậy qua cáp đồng trục.

– Ethernet: Một số tủ trung tâm báo cháy địa chỉ cung cấp khả năng kết nối mạng Ethernet, cho phép nối mạng với các hệ thống quản lý an ninh tổng thể hoặc giao diện người dùng. Giao tiếp Ethernet cung cấp tốc độ truyền dữ liệu cao và khả năng kết nối với các mạng LAN hoặc WAN.

– Wireless: Một số tủ trung tâm cũng có khả năng kết nối không dây (Hochiki), sử dụng các công nghệ như Wifi hoặc Bluetooth. Điều này cho phép truyền tín hiệu thông qua sóng radio mà không cần dây cáp.

– Protocol liên thông: Các tủ thường sử dụng các giao thức liên thông tiêu chuẩn, như Modbus, BACnet, hoặc LonWorks. Điều này cho phép nối mạng với các hệ thống khác và tương tác với các thiết bị từ các nhà sản xuất khác nhau.

Qua đó, tủ trung tâm có khả năng nối mạng với các thành phần, giúp truyền thông tin và tín hiệu một cách hiệu quả và liên tục. Điều này cho phép tăng cường sự kiểm soát, quản lý và đảm bảo an toàn cháy nổ toàn diện.

• Sơ lược về các thiết bị

- Addressable Detectors: Có nhiều loại đầu báo được sử dụng tủ báo cháy địa chỉ như báo dò nhiệt độ, khói, tích hợp nhiệt độ-khói, và phản ứng hóa học. Các thiết bị này được đặt ở các vị trí cần thiết trong không gian để phát hiện sự cố cháy sớm. Đầu báo có nhiệm vụ thu thập và chuyển tải các tín hiệu từ cảm biến. Mỗi đầu báo được gán một vị trí duy nhất, cho phép xác định chính xác vị trí được kích hoạt và vị trí sự cố cháy.

- Notification Appliances: Đèn báo và còi báo được sử dụng để cảnh báo người dùng khi có sự cố cháy xảy ra. Chúng được kết nối và được kích hoạt khi FACP nhận được tín hiệu từ các cảm biến.

- Mô đun: là mô đun chức năng của hệ với 2 vai trò chính làm giám sát và điều khiển. Thường mô đun có 5 loại chính: mô đun giám sát ngõ vào (input module), mô đun điều khiển ngõ ra relay (output module), mô đun điều khiển ngõ ra có điện áp (24VDC output module), mô đun giám sát đầu báo thường (zone module), mô đun cách ly sự cố (isolator module).

• Khả năng giao tiếp

Như đã đề cập bên trên, trong nguyên lý vận hành đầu báo cháy địa chỉ có chức năng điều khiển ngoại vi. Chúng làm điều này do có thể giao tiếp được với quản lý tòa nhà BMS (Building Management System) thông qua MODBUS RS485.

Ngoài ra, tùy theo sự cải tiến nâng cao khác nhau của mỗi hãng mà hệ thống báo cháy địa chỉ có khả năng tích hợp với báo cháy vùng hoặc điều khiển chữa cháy. Hoặc tích hợp sẵn phần mềm đồ họa trên tủ trung tâm (Detnov CAD-250). Hoặc có thể giám sát, điều khiển hệ thống từ xa thông qua ứng dụng thông minh.

⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝
➦ Hệ thống báo cháy thông minh là hệ địa chỉ hay không dây?
⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩⇝✩

3. Ứng dụng hệ thống báo cháy vào cuộc sống

Với các đặc tính trên, thiết bị thông báo đám cháy rất thích hợp để lắp đặt ở các công trình có quy mô vừa và lớn bởi khả năng quản lý số lượng lớn thiết bị đầu vào và ra, khả năng báo điểm cháy chính xác của nó và nhiều tính năng nâng cao hơn hẳn so với thông thường.

Sản phẩm được ứng dụng bảo vệ tính mạng và tài sản bằng cách đảm bảo phát hiện sự cố cháy sớm và giúp người dùng và lực lượng cứu hỏa có thể có biện pháp phản ứng kịp thời, giảm thiểu nguy cơ thất thoát tính mạng và tài sản.

Với khả năng xác định chính xác vị trí cháy, hệ thống cho phép xác định chính xác điểm cháy, giúp lực lượng cứu hỏa triển khai biện pháp xử lý đám cháy một cách nhanh chóng và chính xác hơn. Điều này làm giảm thời gian phản ứng và tăng khả năng cứu hỏa hiệu quả.

Sự cố cháy có thể lan rộng nhanh chóng và gây thiệt hại nghiêm trọng. Hệ thống giúp ngăn chặn sự lan rộng của cháy bằng cách phát hiện và cảnh báo sớm cho người dùng. Chính vì vậy, nó có thể giúp giữ an toàn cho những người sống hoặc làm việc trong không gian đó. Hệ thống báo đám cháy có khả năng tích hợp với an ninh và điều khiển thông minh khác. Việc này giúp người dùng có thể kiểm soát và quản lý an ninh, phòng cháy chữa cháy tòa nhà dễ dàng hơn.

Để biết lựa chọn và lắp đặt cho công trình của mình hệ thống báo cháy địa chỉ phù hợp, vui lòng liên hệ phòng kinh doanh/kỹ thuật của công ty An Phát để được tư vấn và báo giá.

CÔNG TY TNHH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ VÀ THƯƠNG MẠI AN PHÁT

Địa chỉ: 119-121-123 Bàu Cát 3, Phường 12, Quận Tân Bình, TP.Hồ Chí Minh

Hotline: 0914 189 489

Điện thoại: (028) 6269 1495

Email: info@anphat.com